غذاهای محلی مشهد دارای تنوع زیادی در طعم و مزه و نوع پخت میباشد که در این مطلب به شرح قدمت آنها و مکان پخت آنها و همچنین کدام غذا مناسب کدام مناسبت می باشد می پردازیم :
شله:
نوعی آش است که مخصوص شهرستان مشهد میباشد و اغلب در مراسم مذهبی و سوگواری‌ها طبخ می‌گردد. از جمله غذاهای مشهدی معروف است.
در پخت این غذا از گوشت ریش ریش شده گوسفند یا گاو و گوساله، حبوبات مانند نخود و لوبیا و ادویه به مقدار فراوان استفاده می‌کنند. روی این آش را بوسیله‌ی خورش قیمه تزئین می‌نمایند. این غذا به دلیل داشتن حبوبات فراوان ارزش غذایی بالایی دارد.
جالب است بدانید که سنت طبخ “شله مشهدی” که هر ساله همزمان با ایام محرم و صفر در شهر مشهد برگزار میشود در ششمین اجلاس سراسری شورای عالی ثبت کشور به عنوان میراث معنوی خراسان رضوی در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسید و بدین لحاظ نخستین غذای محلی است که ثبت ملی میشود و پس از آن مراسم “نذر ریشه” و طبخ “آش حلیم” استان البرز نیز در همین اجلاس به ثبت ملی رسید.
دیگچه:
دیگچه نوعی دسر محسوب می شود که شبیه شیر برنج است با این تفاوت که کمی برشته تر و مغز پخت تر از روی گاز برداشته می شود. به طور خلاصه دیگچه کته زعفرانی است که به جای آب در آن از شیر استفاده می شود و ته دیگ آن پر طرفدار است.
این غذا همانند شله در مراسم های مذهبی و خاص بیشتر تهیه می شود.
اشکنه قوروت:
اشکنه‌ی قوروت که به آن کله جوش نیزمی گویند. نوعی غذاست که از کشک ساییده و روغن و پیازسرخ کرده و مغز گردوی کوبیده شده فراهم می کنند.
این غذا در خراسان قدمت طولانی و تاریخی دارد و در بین مردم مشهد نیز جز غذاهای مشهدی پرطرفدار است.
دیزی سنگی:
نوعی آبگوشت است که مخصوص شهر مشهد میباشد. و در تهیه آن از گوشت گوسفند، حبوباتی مانند نخود و لوبیا، سیب زمینی، پیاز، رب و ادویه استفاده می‌کنند. این آبگوشت را در ظرف فلزی ویا ظروف سنگی سیاه که به « هر کاره » معروفند طبخ می نمایند و از همین روست که طعم و مزه‌ای مطلوب می‌یابد.
کوکو شیرین:
کوکوی شیرین هم یک غذای معروف مشهدی است که هم به صورت پیش غذا و هم دسر و به صورت سرد و گرم قابل سرو است. مواد تشکیل دهنده این غذا عبارتند از: سیب زمینی، تخم مرغ، زعفران و آرد ذرت. تا اینجا تقریبا شبیه به کوکو سیب زمینی است اما این غذای مشهدی وقتی منحصر به فرد می شود که مشهدی ها روی آن شیره می ریزند! این شیره با شکر، آب، گلاب و زعفران درست می شد و کمی که کوکو سرد شد روی آن می ریزند.
روغن جوشی:
نوعی نان است که از خمیر مایه، آرد، روغن مایع و شکر تهیه می شود و جز غذاهای مشهدی قدیمی است که امروزه کمتر کسی حتی نام آن را یاد دارد.
مشهدی ها این نان را برای خیرات مرده هایشان در روزهای زیارتی مخصوص امام رضا (ع) –چراغ برات- تهیه و پخش می کند.
ماقوت:
نوعی حلوای مطبوع است که آن را مسقطی نیز می خوانند در بعضی نقاط به آن مسقطی، حریره یالرزانک نیزمی گویند. عوام در وصف آن می گویند «حلوای ماقوتی به از جوهز یاقوتی» عموماً در این نوع حلوا از زعفران و خلال بادام نیز استفاده می‌کنند.
قطاب:
در اصل نوعی شیرینی کوچک است. که انواع مختلف دارد. اما این شیرینی در خراسان با استفاده از آرد و روغن و سبزی صحرایی و ادویه درست میشود که طعم و مزه آن بیشتر به نان‌ها شبیه است.
