مشهد شهر بزرگی در شرق ایران است که همه ساله پذیرای گردشگران زیادی میباشد.حرم امام اضا یکی از جاذبه هایی است که گردشگران مذهبی را جذب میکند.در این مطلب سعی بر معرفی جاذبه های گردشگری مشهد است و دیدن انها به شما توصیه میشود:
خانه تاریخی اردکانی در منطقه مرکزی مشهد و در نزدیکی حرم مطهر قرار دارد. اگر دقیق‌تر بخواهیم بگوییم این خانه در بولوار وحدت، وحدت ۲۱ (خیابان شهید سالاری‌مقدم) کوچه صفار‌‌‌هروی (کوچه ساربان‌ها) بن بست دوم سمت چپ، پلاک ۱۲۷ واقع شده است. این اثر در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۸۴ با شماره ثبت ۱۲۳۹۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید؛ اما در سال ۱۳۹۱ از فهرست آثار ملی خارج شد.بنای منزل اردکانی دارای دو بخش اعیاننشین در ضلع شمالی و جنوبی (زمستان‌نشین و تابستان‌نشین) میباشد. توده ضلع شمالی این بنا در سال ۱۲۹۸ هجری شمسی، یعنی حدود یک قرن پیش در اواخر دوران قاجار ساخته شده است. توده ضلع‌جنوبی یا تابستان‌نشین نیز در سال ۱۳۵۱ هجری قمری، حدود ۸۵ سال پیش؛ یعنی اوایل دوران پهلوی اول ساخته شده است.
در هنگام ورود به خانه توکلی با دو کتیبه کاشی کاری شده مواجه می شویم که الفظ جلاله بر روی آن نوشته شده است. در داخل خانه نیز شاهد وجود ارسی هایی هستیم که جدا کننده فضاهای داخلی از یکدیگر می باشند. اتاق های خانه توکلی همگی از جنس چوب هستند. در حیاط خانه نیز یک حوض زیبا ملاحظه می شود که درون باغچه اطراف آن چند درخت تنومند قرار دارد.
خانه قدیمی توکلی به دلیل مجاورت با حرم امام رضا، به تازگی به پایگاه میراث فرهنگی محدوده حرم تبدیل شده است. این امر سبب شده تا مانند بعضی از خانه های اطراف حرم مورد تعرض قرار نگیرد. در سالیان اخیر خانه های تاریخی محدود بارگاه امام رضا، به بهانه نوسازی تخریب شده اند. امری که سبب از بین رفتن هویت تاریخی شهر مشهد به مرور زمان خواهد شد. در این میان چندین خانه تاریخی مانند خانه داروغه، خانه ملک و خانه پیشه وران با همت متولیان میراث فرهنگی از خظر تخریب در امان مانده اند. خانه توکلی مشهد در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. نشاط آوران بازدید از این خانه تاریخی را به عنوان یکی از جاذبه های تاریخی مشهد به شما پیشنهاد می کند.
حرم امام رضا
حرم امام رضا در مرکز شهر مشهد، استان خراسان رضوی، ایران، مدفن علی‌الرضاست که نزد مسلمانان شیعه به‌عنوان «حرم» گرامی داشته میشود و مقدس است. از بناهای پیوسته برجسته‌ی آن مسجد بالاسر (مدفن امام رضا) ( ۴۲۵ ق/۱۰۳۳ م) و مسجد جامع گوهرشاد (ساخته ۸۲۱ ق/ ۱۴۱۸ م) است. حرم امام رضا مجموعه‌ای است با کانون آرامگاه هشتمین امام شیعیان، علی‌موسی‌الرضا که دیگر مسجدها، آرامگاه‌ها، رواق‌ها، صحن‌ها، کتابخانه و موزه‌ها را دربرمی‌گیرد. بزرگ‌ترین مسجد جهان در اندازه (۲۵۰ هزار مترمربع) و دومین مسجد بزرگ جهان در گنجایش (۵۰۰ هزار نفر) شمرده میشود.کهن‌ترین بخش‌های آن، دیرینگی دهه ۶۱۰ قمری/ دهه ۱۲۳۰ م دارد. از دوره‌ی تیموریان که بسیاری از بناهای کهن خراسان در طوس، هرات و نیشابور نوسازی گشت، به این مکان نیز روی آورده شد. بسیاری از سازه‌های این حرم شیعه، از صفویان به ویژه شاه طهماسب صفوی به جا مانده است.در ادب فارسی روضه به معنی باغ و گلستان و گلزار است و محل مضجع و در برگیرنده پیکر علی بن موسی‌الرضا را روضه منوره می‌خوانند. این مکان شامل فضایی مربع شکل که مساحت آن ۱۸۹/۰۳ متر مربع بوده که از این فضا ۱۷/۱۵ متر مربع آن مساحت ضریح میباشد. روضه منوره از طریق چهار صفه بزرگ در چهار جانب به داخل و خارج حرم مرتبط میشود.
محله چهارباغ
محله چهارباغ مشهد، از غرب به خیابان آزادی و ضلع شرقی مجموعه تجاری بازار مرکزی آستان قدس و کوچه تلفن‌خانه و از شمال به بالاخیابان، کوچه چهارباغ و کاروان‌سرای ملک محدود است. قسمت شرقی آن تا کوچه ملک و بازار سنگ‌تراش‌ها (تخریب شده تا سال ۱۳۷۴) امتداد دارد. همچنین قسمت جنوبی محله تا بازار بزرگ و مسجد ازبک‌ها (۷۲تن)، کوچه ارگ و کوچه شوکت‌الدوله و کوچه پنجه (خیابان خسروی‌نو) امتداد دارد. این محله تا اوایل دهه ۲۰ از محلات درجه یک مشهد بود. علت شهرت محله به این نام، به واسطه درختکاری چهار ردیفه بالاخیابان به سبک چهارباغ اصفهان نبوده است، چرا که به طور قطع قدمت چهارباغ مشهد بیش از چهارباغ اصفهان بوده و به دوره تیموری برمی‌گردد. در این محدوده منازل اعیاننشین با اندرونی و اطاق‌های بزرگ معروف به تنبی (tenebi) قرار داشته که در اواخر بیشتر برای عروسی، مجالس عمومی و روضه‌خوانی ایام سوگواری به کار می‌رفت. این منازل دارای درختان فراوان مثمر و غیرمثمر با حوض و حوض‌خانه، درشکه‌خانه و اصطبل بود. این محله در دوران مختلف و تا قبل از رونق گرفتن محلات جدید، محل استقرار حاکم شهر بوده است.
باغ ملی
باغ ملی درست وسط یکی از شلوغ‌ترین و پرترددترین مراکز تجاری و مسکونی مشهد است. در این مکان در واقع محل ارگ شهر بود، محمود سیستانی مالک آن بوده است. قنات رکن‌آباد، یکی از قنات‌های مشهور شهر، نیز از این باغ می‌گذشت. در حال حاضر این بوستان بزرگ و باصفا با آب‌نما و درختان بلند به مکانی زیبا و خاص در شلوغی و هیاهوی وسط شهر تبدیل شده است. در دل این باغ سزسبز تندیس‌هایی از مشاهیر علم و ادب و عرفان به چشم می‌خورد. باغ در حال حاضر در تملک شهرداری است.اغ ملی به عنوان اولین پارک تفریحی شهر مشهد شناخته می شود که در حاشیه خیابان امام خمینی و در کنار بازار جنت احداث شده است. این باغ یکی از مهم ترین مکان های گردشگری مردم مشهد در گذشته به شمار می رفت که در آن زمان به وسیله آب قنات رکن آباد آبیاری می شد. باغ ملی به دلیل نزدیکی با ارگ حکومتی مشهد و همچنین قرار گرفتن در مرکز شهر، در گذشته محل اجرای برنامه های اجتماعی و فرهنگی بوده است. پس از آن و با توسعه و گسترش شهر و احداث پارک بزرگ و جدید، در حال حاضر باغ ملی به صورت یک پارک محلی درآمده، با این وجود به دلیل قدمت زیاد خود، همچنان از اهمیت خاصی برخوردار است.
غار بیمار اب
غار بیمارآب در ۶ کیلومتری دهکده «کوشک آباد»، از توابع مشهد، واقع شده است. غار بیمارآب در بلندی قرار گرفته و آب فراوانی در کف آن جریان دارد. ساکنین محلی چون از آب غار بیمارآب برای معالجه حیوانات اهلی استفاده می‌کنند، به احتمال زیاد این نام را بر آن نهاده‌اند.در ابتدای این غار یک چاه عمودی ۱۵ متری وجود دارد که در انتهای آن آب‌های چکیده از سقف غار جمع شده و تشکیل یک حوضچه نسبتا عمیق را داده است. اهالی بومی منطقه معتقدند این آب برای درمان برخی از بیماری‌های انسانی و دامی مفید است و به همین دلیل به آن «بیمار آب» گویند.دهانه ورودی غار به‌صورت یک دهلیز به طول ۳ متر است که در انتهای آن یک چاه عمودی به عمق ۱۵ متر وجود دارد. وجود همین چاه باعث شده که تنها گروه‌های کوهنوردی و غارنوردان حرفه‌ای وارد غار شوند و به دلیل دور بودن غار از دسترس کوه‌پیمایان و افراد عادی، بافت داخلی دست نخورده و سالم باقی مانده است. انتهای چاه یک دالان باریک به طول ۵ متر و به شکل V است که عرض آن در پایین حدود یک متر است و به طرف سقف غار عرض آن افزایش می‌یابد. کف دالان را آب فرا گرفته است.دهانه ورودی غار بیمار آب به‌صورت یک دهلیز به طول ۳ متر است که در انتهای آن یک چاه عمودی به عمق ۱۵ متر وجود دارد که در انتهای آن آب‌های چکیده از سقف غار جمع شده و تشکیل یک حوضچه نسبتا عمیق را داده است. وجود همین چاه باعث شده که تنها گروه‌های کوهنوردی و غارنوردان حرفه‌ای وارد غار شوند و به دلیل دور بودن غار از دسترس کوه‌پیمایان و افراد عادی، بافت داخلی دست نخورده و سالم باقی مانده است. در کف حوضچه یک استلاگمیت بزرگ وجود دارد که تا نزدیکی سطح آب بالا آمده است. دیواره‌های اطراف حوضچه پوشیده از استلاکتیت های گل کلمی بسیار زیبایی است.. کف غار را خاک نرم و نمناکی پوشانده است. بر روی سقف بلند غار تعداد زیادی خفاش دیده میشود. در انتهای راهروی غار که سقف غار کوتاه شده است، یک ستون بسیار زیبا و صاف و صیقلی به ارتفاع ۲ متر و قطر ۲۰ سانتی‌متر وجود دارد. برای رسیدن به انتهای غار باید از دیواره سمت راست حدود ۵ متر صعود کرد اما دیواره دارای بافت گل کلمی نرمی است که به راحتی خرد میشود و امکان نصب هیچ‌گونه میانی نیز بر روی آن وجود ندارد. برای رفتن به این غار حتما راهنمایی با خود داشته باشید و از ورود تنها به غار خودداری کنید.
خانه داروغه
خانه داروغه را معماران و بناهای روس به دستور محمد یوسف خان، داروغه مشهد در اواخر دوره قاجار ساختند. این بنا منزل شخصی بوده که مراسم پذیرایی رسمی در آن انجام می‌گرفت. بر اساس شواهد موجود تا حدود سه دهه گذشته، این بنای تاریخی کاربرد مسکونی داشته است، اما سال ۱۳۶۶ این خانه توسط ورثه به نمایندگان یکی از هیئت‌های مذهبی روستای شهیدیه شهرستان میبد یزد فروخته شد و از آن پس تا سال ۱۳۹۱ از این بنا به عنوان محل تجمع و اسکان هیئت‌های مذهبی استفاده می‌شد. این خانه تاریخی در سال ۱۳۹۱ توسط شهرداری مورد تملک قرار گرفت و با هزینه شهرداری مرمت شده است.خانه داروغه مربوط به دوره قاجار است و در مشهد، خیابان نواب صفوی، راسته حوض مسگران، کوچه داروغه واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۳۵۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۱]این اثر در اواخر دوره قاجار به دستور یوسف خان هراتی، داروغه مشهد در مساحت حدود یک هزار و ۱۰۰ مترمربع احداث گردید. خانهٔ داروغه مشهد به لحاظ فرم و شکل معماری به شیوه مرسوم خانه‌های تاریخی ایران (سه طرف ساخت) بنا شده است و عناصر معماری آن، به ویژه طرح تراس پله‌های دوطرفه و تزئینات، نشان از الگوبرداری از طرح‌های معماری روسی دارد. این بنای تاریخی در سال ۱۳۹۱ توسط شهرداری منطقه و شرکت عمران و مسکن‌سازان ثامن با اعتبار ۳۷ میلیارد ریال خریداری شده و مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت؛ و در سال ۱۳۹۴ به بهره‌برداری رسید.
روستای پاژ
روستای پاژ در ۱۵ کیلومتری شمال شرقی مشهد و در تقاطع جاده کلات و کارد است. این روستا یک خیابان اصلی با نام «فردوسی» دارد که از جاده کلات منشعب میشود و خیابان‌های فرعی آن نیز بر اساس همین خیابان اصلی شماره‌گذاری شده‌اند. این روستا محل تولد ابوالقاسم فردوسی شاعر حماسه‌سرای ایرانی بوده است.
روستای فعلی پاژ ۸۰۰ هکتار مساحت دارد که از مجموع آن حدودا چهار هکتار به بخش مسکونی اختصاص یافته است. بخشی از فضای مسکونی روستا در میان آن و بقیه بر روی تپه‌ای موسوم به قلعه بلند است، مکانی که به‌نظر می‌رسد در گذشته محل اصلی و هسته مرکزی دهکده پاژ بوده است. به‌جز تپه موجود در فاصله تقریبی پانصد متر از پشته اولیه بلند دیگری نمایان است که در نزد اهالی به قلعه کهنه پاژ معروف است. سفال‌های رنگارنگ و لعابدار پراکنده روی این بلندی نشانه‌ای از تداوم مدنیت پاژ در سدهای اولیه بعد از اسلام تا قرن نهم و دهم هجری است.
پارک وکیل اباد
پارک وکیل‌آباد از تفرجگاه‌های قدیمی و زیبای مشهد است که در جنوب غربی مشهد و انتهای بلوار وکیل‌آباد واقع شده است. وکیل‌آباد به علت قدمت خود و قرار گرفتن در دره‌ای با صفا و هوای مطبوع از دیرباز مورد توجه اهالی شهر و مسافران بوده است. این پارک جنگلی که در گذشته به نام میرطراز یا باغ وکیل‌آباد شناخته می‌شده، در سال ۱۳۴۸ شمسی توسط مالک آن، حسین آقای ملک، به‌صورت رسمی وقف استفاده عموم و به شهرداری مشهد واگذار شد.یکی از پارک های وسیع و قدیمی شهر مشهد، پارک جنگلی وکیل آباد است که در هشت کیلومتری شمال غرب شهر مشهدپارک وکیل آباد که دارای ۲۵۹۶۵۹ مترمربع مساحت است با آب قنات آبیاری می شود. شهرداری با احداث خیابان ، جدول بندی ، کف سازی معابر ، ایجاد آب نما ، برق کشی ، اقامتگاه های موقت ، وسایل بازی کودکان و کافه رستوران توانسته جاذبه‌های این پارک را افزایش دهد. کنار پارک جنگلی وکیل آباد، باغ وحش وکیل آباد قرار دارد که دارای حیوانات گوشتخوار، علف خوار، آبزی، خزنده و پرندگان مختلف است. باغ وحش وکیل آباد، تنها باغ وحش مشهد و خراسان رضوی میباشد. این باغ وحش همه روزه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۷ پذیرای بازدیدکنندگان بوده و بازدید از آن تنها با خرید بلیت امکان پذیر است قرار دارد. بلوار عریض و بسیار زیبای وکیل آباد، میدان آزادی را به پارک جنگلی وکیل آباد متصل می نماید.
بوستان مینیاتوری
اولین بوستان مینیاتوری شرق کشور به مساحت ۸ هکتار با هزینه‌ای بالغ بر ۲۸ میلیارد تومان اعتبار در مشهد احداث شد. پارک مینیاتوری، ایرانی کوچک است و آثار باستانی از گوشه و کنار کشورمان در مقیاس کوچک در این پارک به نمایش درمی‌آید.
در این بوستان ۵۸ نماد فرهنگی، مذهبی و نقاط دیدنی شهرهای مختلف ایران به صورت مینیاتور شده در معرض دید عموم شهروندان قرار می‌گیرد که در هنگام افتتاح ۹ المان آن به بهره‌برداری رسید.المان‌های تحت جمشید، آرامگاه فردوسی، پل خواجو، فرودگاه بین‌المللی شهید هاشمی‌نژاد، آرامگاه عطار نیشابوری، راه‌آهن مشهد، روستای کندوان، باغ شاهزاده ماهان کرمان و سد کارون تا کنون رونمایی شده‌اند. از جمله امکانات این بوستان که می‌توان به تراس تماشا، زمین بازی کودکان با طراحی بازی‌های بومی و محلی، مسیر تردد قطار، فضای سبز و… اشاره کرد.پارک مینیاتور مشهد به عنوان اولین بوستان مینیاتور شرق کشور در منطقه ۱۲ شهر مشهد افتتاح شده است. قرار است در پارک مینیاتور شهر مشهد در حدود ۵۸ ماکت از آثار باستانی و فرهنگی کشور ایران در ابعاد کوچک ساخته شود که البته در هنگام افتتاح پارک تنها ۹ ماکت از تخت جمشید، آرامگاه فردوسی، آرامگاه عطار، پل خواجو، فرودگاه مشهد، ایستگاه راه آهن مشهد، باغ شاهزاده ماهان، سد کارون و روستای کندوان ساخته شده و موجود می باشد.
ارامگاه پیر بالاندوز
آرامگاه پیر پالاندوز در قسمت شمال شرقی مجموعه حرم حضرت رضا (ع) در مشهد قرار دارد و شامل بنایی چهارگوش با گنبدی بر فراز آن، و ایوانی آجری در مقابل است. در داخل بقعه، شاه‌نشینی است که در بالای آن، یزدی‌بندی‌هایی اجرا شده که در اصل دارای نقاشی بوده و به داخل بقعه جلوه خاصی می‌بخشیده است. بدنه‌های بنا، از دوران صفویه، دارای تزیینات نقاشی بوده که بر اثر گذشت زمان و نفوذ رطوبت، جز بخش کمی از آن‌که مرمت و ثابت گردیده، بقیه از میان رفته است. در زیر کاسه گنبد نیز ترنج زیبایی با نگاره‌های گیاهی نقش‌اندازی شده است.
نمای خارجی بنا به ایجاد طاق‌نماهای تیزه‌دار آجری و پشت‌بغل‌های کاشی و قاب‌های مستطیل تزیینی بر فراز آن‌ها، در عین سادگی، منظره‌ای زیبا دارد. سطح گنبد پیازی شکل فراز بنا که بر روی گردنی استوانه‌ای شکل استوار شده، دارای پوشش ساده‌ای از کاشی فیروزه‌ای است. شکل کلی بنا و بازمانده‌های نقاشی‌های درون آن، بنا را اثری از دوران صفوی معرفی میکند که در سال ۹۸۵ هجری قمری ساخته شده است. تاریخ مزبور، بر کتیبه سنگ سفید مربعی کنده شده است.
