یک باستان‌شناس پس از بررسی‌های اولیه در محوطه برج‌های مدور و گنبد کبود مراغه و شناسایی لایه‌های تاریخی در حریم آن‌ها خواستار پژوهش‌های باستان‌شناختی در مورد این محوطه تاریخی شد.
ضرورت پژوهش‌های باستان‌شناسی در برج‌های تاریخی مراغه
به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، علی صدرایی رئیس گروه دوران اسلامی پژوهشکده باستان‌شناسی، امروز دوشنبه 11 اردیبهشت 96، گفت: «در بخش‌های شمال‌غرب برج‌ها، که به‌تازگی گودبرداری شده، لایه‌های مختلف تاریخی و ــ از همه مهم‌تر ــ در قسمت‌های جدید، علاوه‌بر حریم آثار، عرصه اثر و برج‌ها نیز مورد تعرض و تخریب واقع شده است.»
این باستان‌شناس گفت: «آنچه موجب تعجب و تأسف مضاعف شده این است که تمام این اقدامات گودبرداری با ماشین‌آلات سنگین و در جوار برج‌های تاریخی صورت گرفته است.»
او افزود: «علاوه‌بر عرصه فوق، حریم این مجموعه و گودبرداری‌های صورت‌گرفته همگی دارای لایه‌های باستانی و تاریخی است و در برش‌های تمام دیوارها آثار معماری و در لابه‌لای خاک‌ها آثار سفالی، آجرهای لعاب‌دار و دیگر مواد فرهنگی دوران اسلامی کاملاً مشهود است.»
صدرایی که از طرف پژوهشکده باستان‌شناسی در هفته گذشته این مأموریت را به‌انجام رسانده است تأکید کرد: «شواهد ایجاب می‌کند در عرصه مورداشاره پژوهش‌های باستان‌شناختی صورت گیرد.»
او افزود: «با توجه به عمق زیاد گودبرداری، چنانچه مقرر شد پژوهشی صورت گیرد، ساختمان‌های مجاور گودبرداری باید نگه‌داری و حفاظت شوند تا در خلال کار تهدیدی برای نیروها نباشند.»
بررسی‌های اولیه باستان‌شناسی حریم برج‌های مدور و گنبد کبود مراغه پس از خاک‌برداری‌های جدید در اطراف این برج‌ها و ارسال نامه محمدحسن طالبیان معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی به سیدمحمد بهشتی رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری مبنی بر اعزام هیئت باستان‌شناسی برای برداشت و تکمیل اطلاعات انجام شد.
در این نامه آمده بود: «نظر به اینکه در جریان خاک‌برداری برای ساخت مجموعه فرهنگی‌تجاری در مجاورت برج‌های مدور مراغه آثار تاریخی فراوانی مشاهده شده است، بررسی و شناسایی این محوطه تاریخی اجتناب‌ناپذیر است.»
براساس این گزارش، رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، از رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی خواست تا سریعاً اقدام لازم برای مطالعات باستان‌شناختی صورت گیرد.
شهر برج‌مقبره‌ها و طرح سامان‌دهی محوطه برج کبود و مدور
در حدود 10 سال پیش طرحی با نام «طرح سامان‌دهی محوطه برج کبود و مدور» در حریم درجه یک، در دو بنای تاریخیِ «گنبد کبود» و «برج مدور» آغازبه‌کار کرد که البته پس از مدتی طرح اصلاح شد و براساس آن 30درصد از محدوده موردنظر، مکانی تجاری و درصد بیشتر فضای آن برای طرح سامان‌دهی محوطه به‌صورت باغ درنظر گرفته شد، اما تا امروز هیچ بخشی از فضای فرهنگی، فرهنگسرا و حتی خرید دو خانه تاریخی که قرار بود به این محوطه اضافه شود، در دستورکار قرار نگرفته‌اند.
مراغه به‌علت دارا بودن تعداد زیادی برج‌مقبره به «شهر برج‌مقبره‌ها» در کشور شهرت یافته است. در این میان برج‌مقبره معروف به «گنبد کبود»، به‌علت کاشی‌های فیروزه‌ای و کبود آن و تزیینات معرق و به‌کمال رساندن اوج هنر و تزیینات اسلامی، از اهمیت خاصی در بین سایر برج‌ها برخوردار است.
همچنین وجود «برج مدور» به‌فاصله ۱۰متری از «گنبد کبود» و دارا بودن ویژگی‌های خاص و ترکیب خط و رسم و هندسه و گره آجری در سردر ورودی به اهمیت و ارزش آن افزوده است. خوشبختانه در سال‌های گذشته با حفاری علمی و آواربرداری و با در دست داشتن اطلاعات اولیه پی و پایه‌های دو برج‌مقبره نیز در کنار این برج‌ها در سال‌های اخیر شناسایی شده است که احتماًل وجود سایر مقابر مشابه در عمق این قبرستان تاریخی و خاص، دور از انتظار نیست، چراکه مراغه در طول تاریخ چندین بار سیل‌های ویرانگر را به‌خود دیده و آثار بسیاری در آن تخریب یا مدفون شده است.
به نقل از خبرگزاری میراث آریا
