مشهد از شهر های ایران است که در استان خراسان رضوی واقع شده است و از لحاظ گوناگون دارای محبوبیت خاصی در بین مردم است.در این مطلب به معرفی سوغاتی های مشهد میپردازیم که در گردشگری از اهمیت ویژه ای برخوردارند.
زعفران
زعفران این طلای سرخ بهعنوان یکی از گرانبهاترین سوغاتیهای مشهد شناخته میشود. ایرانیان ضمن صدور زعفران به بسیاری از نقاط جهان باستان، خواص آن را به یونانیها، رومیها، چینیها و اقوام سامی ازجمله عربها معرفی کردند و شیوه زراعت آن را در سدههای اول تا چهارم هجری به امتهای اسلامی اطراف مدیترانه آموختند.
زعفران از قدیم بهعنوان یکی از کالاهای مهم صادراتی و کشاورزی ایران بوده است و امروز هم زعفران ایران به بسیاری از کشورهای دنیا صادر میشود. در کشور ایران، خراسان بیشترین سهم را در تولید زعفران دارد، این محصول در بخشهای مرکز و جنوب استان خراسان کشت میشود. مشهد یکی از مهمترین شهرهای ایران در عرضه زعفران است و زعفران نیمی از کشور از مشهد تامین میشود.
زعفران درواقع گلی است با گلبرگهای ارغوانی و کلالهای قرمزرنگ که درواقع کلاله خشکشده مورداستفاده قرار میگیرد. زعفران نهتنها در صنایع غذایی بلکه در رنگسازی، نساجی و صنایع چرم هم کاربرد دارد. این محصول مهم دارای خواص دارویی بسیاری زیاد ازجمله ضد سرطان بودن، جوانسازی پوست، شادابی تقویت حافظه و بسیاری از خواص دیگر، است.
زعفران مرغوب دارای رنگ قرمز تیره است و در صورت قرار گرفتن در آب، دیر رنگ است. اشکال عرضه این محصول بهصورت درشت (پوشال)، ریز (سرگل)، دسته (دارای ریشه) است.
اسپانیا حتی یک تن تولید زعفران ندارد ولی در حدود ۱۰۰ تن در سال ۱۳۹۳ زعفران صادر کرده است. امارات حتی یک مزرعه زعفران ندارد ولی جز کشورهای عمده صادرکننده زعفران جهان است. افغانستان در سال ۱۳۷۰ حتی یک کیلو تولید زعفران نداشت، ولی اکنون سخن از تولید ۱۴ تن تولید میزند.
زرشک
زرشک در شهرهای قاین، ازجمله روستای کلاته بالا و دیگر روستاها کشت و زراعت میشود و فاصله آن تا مرکز استان خراسان حدود ۱۰۰ الی ۱۱۰ کیلومتر است. استان خراسان مقام اول کشوری را در تولید این محصول دارد و پسازآن مازندران با تولید زرشکهای زیبا بهویژه در تنکابن مقام دوم را دارد.
در اکثر مغازههای فروش خوراکی در مشهد، زرشک پیدا میشود و بسیاری از زائران زعفران و زرشک را باهم خریداری میکنند. زرشک در دو نوع رایج اناری و پفکی (مجلسی) وجود دارد. زرشک خواص درمانی زیادی دارد و در کنار خواص درمانی یکی از اقلام پرمصرف ما ایرانیها بهخصوص در مهمانیها است.
خشکبار
یکی از محبوبترین سوغاتیهای مشهد خشکبار است. از کنار مغازههای فروش سوغاتی در بازارهای مشهد که بگذرید، ظرف پر از خشکبار وجود دارد که شمارا وسوسه میکند به داخل مغازه بروید و کمی خشکبار خریداری کنید، حتی اگر قصد خرید سوغاتی نداشته باشید، مقداری خشکبار برای مصرف شخصی خریداری خواهید کرد! آلوچه، میوه خشک، نخود، کشمش، گردو و پسته ازجمله خشکبارهای محبوب مشهد است که بسیاری از زائران از سایر اقلام لیست خشکبار فاکتور میگیرند و فقط نخود و کشمش خریداری میکنند و برای سوغات به شهر خود میبرند.
برگههای خشکشده زردآلو و هلو هم از محبوبترین خشکبارهای مشهد است که دل بسیاری از ما را میبرد!
ادویه هفتقلم
یکی از محبوبترین سوغاتیهای مشهد که برای خانمهای خانهدار بسیار جذاب است، ادویه هفتم قلم است. این ادویه محبوب با ظاهری عجیب بیشتر در آبگوشت، خورشت و دیگر غذاهای ایرانی مصرف میشود. ادویه هفتقلم مخلوطی است از دارچین، سماق، گلپر، زنجبیل، فلفل سیاه، فلفل قرمز و زردچوبه. این ادویه به شکل زیبا و عجیبی عرضه میشود، این ادویهها بارنگهای مختلف در کنار هم بهصورت تفکیکشده قرار دارند و به همین صورت دربسته بندیهای کارخانهای هم عرضه میشوند.
از دیگر ادویههای محبوب مشهد میتوان به ادویه پلویی و ادویه ۱۸ رنگ هم اشاره کرد.
نبات و نقل
نبات خوراکی است که همه ما ایرانیها با آن آشنا هستیم و به یکی از خوراکیهای محبوب ما تبدیلشده است و برای شیرین کردن چای و دمنوشها از آن استفاده میشود. نبات کریستالهای زیبایی است که از تبلور آب و شکر به دست میآید. نبات هم بهصورت شاخهای برای تزئین سفره عقد و هم بهصورت چوبی برای مصرف خوراکی به فروش میرسد.امروز در سطح بازارهای مشهد گونههای متفاوتی از نبات با ظاهرهای متفاوتی عرضه میشود. نبات زعفرانی، دارچینی، زیره، لیمویی، گل محمدی، نعنایی و آویشن انواع مختلف نبات چوبی است که در بازارهای مشهد به فروش میرسد.نقل فراورده دیگری از شکر است که مصرف آن در کنار چایی رایج است. امروزه نقل در طعمهای گردویی، کاکائوی، نارگیلی، هل، گلاب و زعفران عرضه میشود.
جیلی بیلی
تا مدتها نام جیلی بیلی معنای دقیق و خاصی نداشت، در مشهد شکلاتهای رنگی بانام جیلی بیلی عرضه میشود که درواقع پاستیلهای مخصوص در رنگهای مختلف است. چند سالی است که جیلی بیلی به عنوان یکی از خوراکیها و سوغاتیهای محبوب مشهد شناخته میشود.
مهر و سجاده
مهر و سجاده بدون شک از بهترین سوغاتیهای شهرهای زیارتی است. انواع مختلف مهر و سجاده در بازارهای مشهد به فروش میرسد که بسیاری از سجادهها از جنس ترمه و مخمل کاشان است. مهر در مشهد دربسته بندیها و اندازههای مختلفی عرضه میشود.
انگشتر و زینتآلات عقیق و فیروزه
فیروزهتراشی و عقیقتراشی در خراسان رضوی اهمیت و جایگاه ویژهای دارد و زینتآلات ساختهشده با نگین این سنگها از محبوبترین سوغاتیهای مشهد است. نیشابور بهعنوان شهر فیروزه شناختهشده است و بسیاری از فیروزههای مشهد از نیشابور تامین میشود. مشهد به دلیل نزدیکی به نیشابور از گذشته محل تراش و عرضه فیروزه بوده است.
عطر
یکی دیگر از سوغاتیهای مشهد، عطر است. زمانی که وارد بازارهای مشهد میشوید، بدون شک با مغازههایی با ویترینهای رنگارنگ با تنوع زیاد عطرها مواجه میشوید. عطر مشهد یکی از محبوبترین عطرهای این شهر است که معمولا در کنار جانمازها عرضه میشود. عطرهای شهر مشهد با رایحههای گوناگون ازجمله سنجد، کبری، گل مریم، گل نرگس، بهار نارنج، زعفران، گل یخ و یاس سفید به فروش میرسند.
